HABER BÜLTENİ

BİLGİ TALEBİ
ty.tuik.gov.tr

|

ALO 124
/tuikbilgi

|

/tuikbilgi

TCMB

HABER BÜLTENİ

BİLGİ TALEBİ
ty.tuik.gov.tr

|

ALO 124
/tuikbilgi

|

/tuikbilgi

TCMB
Bülteni Yazdır


Tüketici Güven Endeksi, Ekim 2022
İstatistiksel Tablolar
Raporlar

Bültene ait rapor bulunmamaktadır.

Metaveri
Aylık Tüketici Eğilim Anketi ile; tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerinin ölçülmesi amaçlanmaktadır.
 
Mevcut durum değerlendirmeleri, beklentiler ve eğilimler aşağıdaki konu başlıkları kapsamında ölçülmektedir:

Kişisel mali durum: Tüketicinin, geçen 12 aylık dönemde hanesine ait maddi durumu, gelecek 12 aylık dönemde hanesine ait maddi durumu ile ilgili beklentisi, hanesi için mali durum değerlendirmesi, gelecek 3 aylık dönemde borç kullanma ihtimali.

Genel ekonomi: Tüketicinin geçen 12 aylık dönemde Türkiye’nin genel ekonomik durumuna ilişkin değerlendirmesi, gelecek 12 aylık dönemde Türkiye’nin genel ekonomik durumuna ilişkin beklentisi, Türkiye’de gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malları satın almak için uygunluğuna ilişkin düşüncesi, mevcut dönemin tasarruf etmek için uygunluğuna ilişkin düşüncesi, geçen 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklentisi, gelecek 12 aylık dönemde ücretlerin değişimine ilişkin beklentisi.

Harcama ve tasarruf eğilimleri: Tüketicinin, gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama yapma düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına yönelik harcama yapma düşüncesi, gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali, gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali, gelecek 12 aylık dönemde konut tamiratı için para harcama ihtimali ve gelecek 12 aylık dönem içerisinde tasarruf etme ihtimali.
   
Tüketici Güven Endeksi aşağıdaki alt endekslerden hesaplanmaktadır:
    Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu
    Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi
    Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi
    Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi
 
Sınıflamalar: Meslek sınıflamasında Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması (ISCO-08) kullanılmaktadır.
Anketin örnek büyüklüğü aylık 4884 hanedir. Örneğe çıkan hanede, haneyi temsil eden 16 ve daha yukarı yaştaki bir fert kapsanmaktadır. Fert, veri giriş programı tarafından tesadüfî olarak seçilmektedir. 

 
Coğrafi Kapsam: Türkiye 
Endeksler Avrupa Birliği’nin kullandığı denge yöntemine göre hesaplanmaktadır.

Denge katsayısı her bir eğilim sorusu için; pozitif cevap verenlerin yüzdesinden negatif cevap verenlerin yüzdelerinin farkı alınarak hesaplanmaktadır. Denge katsayısına100 eklenerek her bir soru için ayrı yayılma endeksi oluşturulmaktadır. Daha sonra seçilen soruların yayılma endekslerinin aritmetik ortalaması alınarak Tüketici Güven Endeksi hesaplanmaktadır.

 
Endeks 0 ile 200 aralığında değer almaktadır. Endeksin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu göstermektedir.
Tüketici Güven Endeksi’nin veri kaynağı Türkiye genelinde aylık olarak uygulanan Tüketici Eğilim Anketi’dir.
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği çerçevesinde aylık olarak yürütülen Tüketici Eğilim Anketi uygulaması bilgisayar destekli yüz yüze görüşme(CAPI) ve bilgisayar destekli telefon görüşmesi(CATI) yöntemi ile uygulanmaktadır. 2012 yılında “Avrupa Birliği Uyumlaştırılmış İşyeri ve Tüketici Anketleri Ortak Programı” esaslarına göre uygulanmaya başlayan anket, 2015 Mayıs ayından itibaren Avrupa Komisyonu ortak finansmanı ile yürütülmektedir.
 
Anketin alan uygulama dönemi her ayın ilk iki haftasıdır.  Referans ayın anket sonuçları, ilgili ayın üçüncü haftasında Ulusal Veri Yayımlama Takvimine göre Tüketici Güven Endeksi Haber Bülteni ile açıklanmaktadır.
Tüketici Güven Endeksi'nde 2012 yılında gerçekleştirilen ana revizyona ilişkin açıklamaya aşağıdaki linkten ulaşılabilir: 

https://www.tuik.gov.tr/indir/tge/tge_2012_revizyonu.pdf

21/09/2020’de yapılan ana revizyona ait bilgi formu ve metodolojik döküman:

https://www.tuik.gov.tr/indir/revizyon/2020_RBF_TR_KDIID_TGE.pdf

https://www.tuik.gov.tr/indir/revizyon/tge_metod_tr.pdf
 
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ
Mevsim ve takvimden kaynaklanan etkiler, geçici nitelikte olduklarından, verinin genel eğiliminin gözlemlenmesini engellemektedirler. Bu nedenle, kısa dönemli göstergelerdeki mevsimsel yapının belirlenmesi; ardışık dönemler arasında güvenilir karşılaştırmalar yapmak için son derece önemli rol oynar.

Kullanılan Yöntem ve Yazılım
Mevcut durumda TÜİK, Tüketici Güven Endekslerinin (TGE) mevsimsel düzeltmesini, İspanya Merkez Bankası tarafından geliştirilen ve aynı zamanda Eurostat tarafından önerilen ARIMA modeline dayalı TRAMO-SEATS yöntemini kullanarak gerçekleştirmektedir. Bu yöntemin uygulanmasında Almanya Merkez Bankası ve Avrupa Birliği İstatistik Ofisi işbirliği ile Belçika Merkez Bankası tarafından Avrupa İstatistik Sistemi yönergeleri doğrultusunda geliştirilmiş olan JDemetra+ 2.2.2 yazılımı kullanılmaktadır.

Mevsimsel Düzeltme Süreci
TGE’nin mevsim etkisinden arındırma süreci, her yılın sonunda bir sonraki yılın model ve aykırı değer kompozisyonunun belirlenmesi ile başlamaktadır. Belirlenen bu kompozisyon sabit tutularak, yıl boyunca her yayım dönemi için model parametreleri ve filtreler yeniden tahmin edilmektedir. Dolayısıyla mevsim etkilerinden arındırma için kullanılan faktörler her dönem için yeniden belirlenmektedir.
TGE kapsamında tüketici eğilimine ilişkin soru bazında endeksler mevsim etkilerinden arındırılmaktadır. TGE’de takvimden kaynaklanan etkiler istatistiksel olarak anlamlı olmadığından TGE yalnızca mevsimsellikten arındırılmaktadır.

Doğrudan ya da Dolaylı Yaklaşım
Mevsim etkilerinden arındırılmış TGE dolaylı yaklaşım kullanılarak üretilmektedir. Şöyle ki TGE kapsamına giren soru bazında endeksler mevsimsellikten arındırıldıktan sonra Tüketici Güven Endeksini elde etmek için toplulaştırılmaktadır.

Revizyon Politikası
TGE’de “kısmi eşzamanlı” mevsimsellikten arındırma yapılmaktadır. Mevsimsellikten arındırma modelleri, aykırı değerler ve takvim etkileri yıllık olarak belirlenirken; parametreler ve filtreler her dönem yeni veri eklendikçe yeniden tahmin edilmektedir. TGE verileri geçmişe dönük revize edilmemektedir.

Yayımlama
TGE mevsim etkilerinden arındırılmış olarak yayımlanmaktadır. Arındırılmamış veriden, mevsimsel etkilerden kaynaklanan hareketler arındırıldığında “mevsim etkilerinden arındırılmış” veri elde edilmektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış veriler, bir önceki aya/döneme göre yapılan kıyaslamalarda kullanılmalıdır.


“Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırma Metaveri Dokümanı” için tıklayınız.

“Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırma Metaveri Tablosu” için tıklayınız.

 
 
2004-2012 yılları arasında Hanehalkı İşgücü Anketine modül olarak uygulanan Tüketici Eğilim Anketi, 2012 yılından bu yana “Avrupa Birliği Uyumlulaştırılmış İşyeri ve Tüketici Anketleri Programı” metodolojisine göre uygulanmaktadır. 2012 yılında başlayan Tüketici Güven Endeksi serisine, Reg ARIMA modeli kullanılarak geriye çekme yöntemi uygulanmış ve yeni endeks serisinin 2004-2011 dönemi için geriye çekilmiş serisi elde edilerek 2013 yılında kullanıma sunulmuştur.
 
2017 yılında ise Tüketici Güven Endeksi’ni oluşturan dört alt endeks, çok değişkenli modele dayalı yaklaşımla geriye çekme yöntemi kullanılarak 2004-2011 dönemi için üretilmiştir.
 
Geri çekim yöntemlerine ilişkin açıklama dokümanına aşağıdaki linkten ulaşılabilir: https://www.tuik.gov.tr/indir/tge/tge_gericekim_raporu.pdf

2020 yılı Eylül ayında ise gerçekleştirilen ana revizyon kapsamında "mevcut dönemde hanenin maddi durumu" alt endeksi için FARK yöntemi ve "dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi" alt endeksi için ARIMAX yöntemi kullanılarak 2004-2011 yılları için geri çekilmiş seriler üretilmiştir. Söz konusu seriler, 2020 Eylül ayındaki ana revizyon kapsamında 2004-2011 yılları arasındaki tüketici güven endeksi serisinin hesaplamalarında kullanılmıştır.

Tüketici Güven Endeksi ve alt endekslerin geri çekilmiş serilerine aşağıdaki linkten erişilebilir.
 
https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ekonomik-guven-117&dil=1

 
  tuikbilgi